Dostojewski to niepodważalnie jeden z najbardziej uznanych autorów, który nie tylko posługiwał się w swoich dziełach oryginalnym językiem, ale także pomysłem i przekazem. Jego twórczość przypada na wiek XIX i w takich też klimatach pozostaje utrzymana, dzięki czemu czytelnik staje się podróżnikiem w czasie i poznaje świat widziany oczami bohaterów z bliska, niemalże utożsamiając się z nimi.
,,Białe noce" to głęboko uderzająca historia młodego człowieka, który w swej wieloletniej samotności wreszcie spotyka bratnią duszę. Los człowieka jednak bywa okrutny. To opowiadanie zdecydowanie jest rozbrajająco prawdziwym i silnym odniesieniem do ludzkich uczuć, a szczególnie jednego, którego doznał każdy z nas – zawodu.
,,Cudza żona" to utrzymana w komicznym charakterze tragedia mężczyzny, który w swej zazdrości i niepewności nigdy nie zaznaje spokoju, samemu nakręcając karuzelę problemów. I choć jego groteskowe przygody wzbudzają śmiech, być może czytelnik zauważy również ziarno prawdy, ukrytą refleksję, nad którą chwilę przysiądzie...
,,Sen wujaszka" porusza problemy, z którymi borykają się bogaci dżentelmeni i damy. Choć mogą wydawać się absurdalne dla zwykłych ludzi, świadczą o tym, że każdy ma problemy swojej wagi, a uczucia im towarzyszące każdemu są dobrze znane. Liczne oszustwa i na pozór przebiegła intryga doprowadzają wkrótce do tego, czego nieświadomie boimy się wszyscy – do upadku moralnego.
I wreszcie ,,Krokodyl", historia smutna i pełna współczucia to najwyższy wyraz obawy, którą również nosimy w sobie wszyscy – obawa przed brakiem zrozumienia.
Opowiadania te, choć różne, mają wspólny czynnik – wszystkie są ponadczasowe i przekazują rozterki, przestrogi i prawdy, które jak kiedyś, tak i dziś spotykają ludzi. Wciągające i wzbudzające silne emocje sprawiają, że na każdego twórczość ta wpłynie indywidualnie.
Ilona Podsiadła
(ilona.podsiadla@dlalejdis.pl)
Fiodor Dostojewski, ,,Białe noce i inne opowiadania", Wydawnictwo MG, 2020, Kraków