Praca, którą sam autor nazywa esejem, jest jego kolejną świetną książką popularyzującą historię Polski. Mimo że napisana została prawie sześćdziesiąt lat temu, wciąż stanowi świetną lekturę. Oczywiście część z tez czy interpretacji może być już, w świetle późniejszych ustaleń badaczy, nieaktualna. To jednak nie powinno zakłócić odbioru książki, w której nie jest prezentowana jedna wizja autora, lecz różne interpretacje znanych źródeł.
Książkę Pawła Jasienicy śmiało można określić jako poczytną. Bardzo łatwo jest się zanurzyć i wciągnąć w opowiadaną historię. Dla niektórych pewnym mankamentem mogą być długie rozdziały – całość podzielona jest na trzy części poświęcone kolejno każdemu z tytułowych kronikarzy – niemieckiemu Thietmarowi, Anonimowi, którego nazywamy Gallem oraz Wincentemu Kadłubkowi. Trzy części, trzy fragmenty dziejów Polski, każdy prezentowany w dwóch rozdziałach. Mimo że pojedynczy rozdział liczy kilkadziesiąt stron, kunszt autora sprawia, że książkę czyta się bardzo płynnie.
Paweł Jasienica pomaga także odnaleźć prawdziwych ludzi w wielkich historycznych postaciach znanych ze szkoły. Jednocześnie nie próbuje patrzeć na ich emocje i decyzje z perspektywy współczesnych ludzi – rozumie i pokazuje jak inne, choć nierzadko podobne, były czasy średniowiecza.
Książka Pawła Jasienicy wydaje się być świetną propozycją na coraz zimniejsze i dłuższe jesienne wieczory. Piękne i jednolite wydanie serii prac tego autora sprawia, że „Trzej kronikarze” świetnie wkomponują się w nasze półki.
Paulina Ziemińska
(paulina.zieminska@dlalejdis.pl)
Paweł Jasienica, „Trzej kronikarze”, Warszawa, Mg, 2023.